Eerste jaar van partnerschap gemeente met Kracht en rondomJou
Jeugdhulp zet vol in op preventie in de wijken
Een andere organisatie én een andere aanpak. De jeugdhulp in Den Haag maakt een grote verandering door waarvan de resultaten zichtbaar worden. In opdracht van de gemeente voeren Kracht en rondomJou sinds 1 januari 2024 de jeugdhulp uit met de nadruk op preventie. Ze doen dat elk in een deel van de stad, maar wel volgens dezelfde uitgangspunten: wijkgericht werken en ondersteuning bij voorkeur in groepen zoals trainingen rond weerbaarheid, hoogbegaafdheid of ouderschap.
Elke wijk anders
De nieuwe aanpak is ook een oplossing voor de groeiende vraag naar specialistische hulp, wat zorgt voor lange wachtlijsten. ‘We zien een scheefgroei in de vraag naar jeugdhulp,’ vertelt Conny van den Berg, regisseur preventie bij rondomJou. ‘In sociaal-economisch sterkere wijken doen ouders nogal eens een beroep op specialistische hulp waarbij je denkt daarvoor is geen zwaar traject nodig. Het kan gaan over een moeilijke fase in de opvoeding of spanningen rond een echtscheiding. Wat ze nodig hebben, zijn tools om er beter mee om te gaan. In die behoefte voorzien we met snelle en oplossingsgerichte ondersteuning.’
‘In wijken als Laak en Schilderswijk blijft de vraag juist achter. We weten dat er van alles speelt, maar ouders kennen de weg niet naar hulp. Pas als problemen onbeheersbaar worden, komen ze in beeld. Hier kampen gezinnen met een combinatie van armoede, isolement, taalachterstand en psychosociale klachten. Dat vraagt om andere vormen van preventie dan in welvarender wijken.’
Menukaart preventie
Suzanne Klein Schiphorst, ontwikkelaar Preventie en Collectief Werken bij Kracht vertelt over een uitgebreide menukaart aan preventieve activiteiten. ‘Het is ons antwoord op alle vragen en signalen uit de wijken. Ouders en jongeren kunnen zich inschrijven zonder indicatie. Het zijn – bijna 100 – fysieke en online trainingen rond thema’s waar gezinnen en jongeren mee worstelen. Gezien de grote belangstelling voorziet dit echt in een behoefte.’
‘Veel van wat als problemen wordt ervaren, valt binnen wat je normaal zou kunnen noemen bij opvoeding en opgroeien in deze tijd. We moeten onderscheid maken tussen lastige maar alledaagse zorgen én specifieke vragen om ondersteuning. Bij drukke kinderen ontstaat snel het vermoeden van adhd, terwijl het gedrag ook een normale reactie kan zijn op een overvloed aan prikkels. In de training Ontprikkeld Brein leren kinderen hoe daarmee om te gaan. Ouders praten in een afzonderlijke groep over hoe ze hun kind kunnen helpen. Ondersteuning gebeurt steeds meer in groepen in de wijk en op school. Samen ervaringen uitwisselen en oplossingen delen. Ouders vergroten zo ook hun netwerk. Dan is vaak geen individuele hulp meer nodig.’
Eigen toekomst Plan
Conny voegt eraan toe dat ook de omgeving van een gezin veel ondersteuning kan bieden. Daar richt de methodiek Eigen Toekomst Plan (ETP) zich op. ‘Ouders zeggen te snel dat ze aan niemand hulp kunnen vragen. Als de gezinscoach doorvraagt, blijkt die er toch wel te zijn. Denk aan een juf, tante of buurman. Als je een beroep op mensen doet, willen ze graag helpen. Een vrijwilliger stelt samen met het gezin een ETP op. Een goed voorbeeld is een situatie waarbij ouders drie maanden hun zieke kind konden verzorgen in het ziekenhuis, terwijl twee andere kinderen thuis door vrienden, buren en familie werden opgevangen.’
JIT in de wijk
Kracht en rondomJou werken ook op stedelijk niveau samen aan preventie. Zo is het JIT (Jeugd Interventie Team) een gezamenlijke verantwoordelijkheid. De begeleiders helpen individuele jongeren (12+ voorheen 16+) die zijn vastgelopen op school, thuis en/of kampen met emotionele problemen. Ook het JIT gaat de focus verleggen naar meer wijkgerichte en collectieve ondersteuning. En hierin meer samenwerken met de teams van Kracht en rondomJou.
Jaar onderweg
In het eerste jaar hebben Kracht en rondomJou veel energie gestoken in de opbouw van de wijkteams en lokale netwerken. Inmiddels is duidelijk welke vragen en behoeften er leven in de zeer diverse stadsdelen van Den Haag. De jeugdhulp heeft lokaal een gezicht gekregen. De organisatie staat en het nieuwe collectieve aanbod krijgt vorm. Tegelijkertijd werden ook honderden preventieve adviesgesprekken gevoerd. Vaak bouwen ouders en jongeren in een kort traject genoeg zelfvertrouwen en veerkracht op om verder te kunnen. Lukt dat niet, dan kan het wijkteam alsnog basiszorg en specialistische hulp organiseren.